„Umacniamy ład i porządek publiczny”
Ochotnicze Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego w archiwaliach
Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO)
paramilitarna organizacja ochotnicza i społeczna wspierająca Milicję Obywatelską, powołana do życia uchwała Rady Ministrów z 21 lutego 1946. Maksymalnie liczyła ok. 400 tysięcy ludzi, w większości rekrutowanych spośród członków PZPR, ale również z dużym udziałem ZSL, SD i bezpartyjnych. Początkowo formalnie samodzielna, w istocie ORMO podporządkowana była Milicji Obywatelskiej.
Od marca 1946 terenowe jednostki ORMO wraz z oddziałami Ludowego Wojska Polskiego, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wojsk Ochrony Pogranicza, UB i MO podporządkowane były wojewódzkim komisjom bezpieczeństwa, podległym Państwowej Komisji Bezpieczeństwa. Później była ściśle podporządkowana bezpośrednio aparatowi PZPR. W późnych latach 50. jej działalność osłabła - aż do roku 1968, kiedy to PZPR użyła tzw. aktywu robotniczego do pacyfikacji demonstracji studenckich w okresie marcowym; w dużej części ów "aktyw" składał się z pośpiesznie zmobilizowanych do tego zadania członków ORMO. Po tych wydarzeniach część aparatu PZPR doszła do wniosku, że ORMO trzeba zalegalizować Organizacji nadano szybko nowy statut; formalnie nie istniała ona od tej pory na szczeblu centralnym, dzieląc się na niezależne organizacje wojewódzkie, kierowane przez tzw. "Społeczne Komitety", powoływane w całości przez Komitety Wojewódzkie PZPR. Z reguły na czele SK ORMO stał sekretarz KW PZPR, nadzorujący pracę organów sprawiedliwości i bezpieczeństwa.
Zarządzaniem bieżącą działalnością ORMO zajmowały się Sztaby Wojewódzkie, powoływane formalnie przez Społeczne Komitety, faktycznie wyznaczane przez Wydziały Administracyjne KW PZPR. W ich skład wchodzili Komendanci Wojewódzcy, Szefowie Sztabu (jako pierwsi zastępcy) i członkowie sztabu (niektórzy w randze zastępcy); w skład sztabów wchodził obowiązkowo oddelegowany specjalnie pracownik Wydziału Administracyjnego Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Komendantami Wojewódzkimi byli z reguły emerytowani oficerowie MO lub wojska
W strukturze wojewódzkiej organizacji ORMO można wyróżnić tzw. Oddziały Zwarte (OZ ORMO) i Brygady Ruchu Drogowego; te dwie formacje, wydzielone ze struktury Jednostek Zakładowych (związanych z zakładami pracy) i Jednostek Terenowych (tworzonych w zasadzie dość dowolnie, w miarę znajdowania chętnych) - występowały w zasadzie w całym kraju. Brygady Ruchu Drogowego powstały na bazie istniejącego od lat ruchu Społecznych Inspektorów Ruchu Drogowego (taką też nazwę nosili ich członkowie, w skrócie SIRD) i zajmowały się nadzorowaniem ruchu drogowego. 20 lutego 1981 obchodzono m.in. w Elblągu 35-lecia Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej i samej MO.
W początkowym okresie stanu wojennego PZPR zorganizowała tzw. Oddziały Polityczno-Obronne, tworząc je z dawnego aktywu partyjnego, przede wszystkim zaś korzystając z emerytowanych pracowników SB. Ludzie ci - zgrupowani w lokalach KW PZPR - otrzymali nawet (całkowicie bezprawnie) broń; najzupełniej nielegalnie wydano im również legitymacje ORMO bez wiedzy i zgody władz tej organizacji. Owe Oddziały Polityczno-Obronne nigdy jednak nie podjęły działalności i nigdy nie zostały włączone w struktury ORMO; ich członkowie po prostu zaniechali działalności.
Członkowie ORMO mieli prawo do noszenia mundurów dwojakiego rodzaju: wyjściowych lub umundurowania Oddziałów Zwartych. Mundur wyjściowy był niemal wierną kopią umundurowania oficerskiego wojsk lotniczych. Mundur Oddziałów Zwartych przypominał dość wiernie umundurowanie polowe piechoty Nakryciem głowy był w obu wypadkach błękitny beret. Członkowie OZ ORMO w czasie działań mogli używać specjalnych kasków (były to zwykłe standardowe kaski motocyklowe odpowiednio pomalowane). Decyzją SK ORMO Oddziały Zwarte mogły być wyposażane (ale tylko doraźnie, do jednej akcji) w środki przymusu bezpośredniego (pałki, gaz). Przynależność do ORMO nie pociągała za sobą żadnych stałych korzyści finansowych, choć w sporadycznych wypadkach Komendanci Wojewódzcy MO przyznawali za udane działania jednorazowe nagrody.
Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej została rozwiązana ustawą sejmową z 23 listopada 1989 roku.
Galeria
Program obchodów XXX-lecia ORMO, 22.12.1975, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1343 s.1 – 2v.
Program obchodów XXX-lecia ORMO, 22.12.1975, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1343 s.1 – 2v.
Program obchodów XXX-lecia ORMO, 22.12.1975, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1343 s.1 – 2v.
Program obchodów XXX-lecia ORMO, 22.12.1975, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1343 s.1 – 2v.
Odznaka ORMO /domena publiczna/
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Informacja o stanie i działalności Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej województwa elbląskiego, 21.05.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Struktura organizacyjna i stan osobowy jednostek terenowych ORMO województwa elbląskiego. Dane na dz. 1.01.1977 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Struktura organizacyjna i stan osobowy jednostek terenowych ORMO województwa elbląskiego. Dane na dz. 1.01.1977 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Rozmieszczenie zespołów specjalistycznych w jednostkach terenowych ORMO województwa elbląskiego, 1.01.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Rozmieszczenie zespołów specjalistycznych w jednostkach terenowych ORMO województwa elbląskiego, 1.01.1977, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3118
Powstanie i organizacja Samodzielnego Pułku Operacyjnego ORMO, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.33, 36, 81
Powstanie i organizacja Samodzielnego Pułku Operacyjnego ORMO, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.33, 36, 81
Powstanie i organizacja Samodzielnego Pułku Operacyjnego ORMO, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.33, 36, 81
Opaska ORMO /domena publiczna/
Apel dla uczczenia XXXIII rocznicy powołania Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.143 – 144
Apel dla uczczenia XXXIII rocznicy powołania Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.143 – 144
Apel dla uczczenia XXXIII rocznicy powołania Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.143 – 144
Biuletyn Specjalny ORMO z okazji 33 rocznicy powołania ORMO, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn.824/1343, s.191.
XXXV lat w służbie narodu. 21 luty 1981, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3079.
XXXV lat w służbie narodu. 21 luty 1981, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3079.
XXXV lat w służbie narodu. 21 luty 1981, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3079.
XXXV lat w służbie narodu. 21 luty 1981, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/3079.
Notatka służbowa w sprawie koncepcji nowego modelu działalności ORMO z 10 grudnia 1982 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1344, s. 49 – 51.
Notatka służbowa w sprawie koncepcji nowego modelu działalności ORMO z 10 grudnia 1982 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1344, s. 49 – 51.
Notatka służbowa w sprawie koncepcji nowego modelu działalności ORMO z 10 grudnia 1982 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1344, s. 49 – 51.
Notatka służbowa w sprawie koncepcji nowego modelu działalności ORMO z 10 grudnia 1982 r., Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1344, s. 49 – 51.
„Święto społeczników w mundurach”- artykuł z Dziennika Bałtyckiego 21.02.1983, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1316, k.8
„Święto społeczników w mundurach”- artykuł z Dziennika Bałtyckiego 21.02.1983, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1316, k.8
Uroczysta Akademia w związku z XXXVIII rocznicą powołania ORMO. Przemawia pułk. Stanisław Olszak – zastępca komendanta KWMO, 1984, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/2924/ 1
Spotkanie Sekretariatu KW PZPR w Elblągu z aktywem ORMO z okazji 38 rocznicy powstania, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1317, k.8
Spotkanie Sekretariatu KW PZPR w Elblągu z aktywem ORMO z okazji 38 rocznicy powstania, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1317, k.8
Spotkanie Sekretariatu KW PZPR w Elblągu z aktywem ORMO z okazji 38 rocznicy powstania, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/1317, k.8
I wojewódzka Konferencja ORMO, 12.1987. Referat wygłasza sekretarz KW Tadeusz Ośko, przewodniczący Społecznego Komitetu ORMO, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku, Komitet Wojewódzki PZPR w Elblągu, sygn. 824/2924/ 13
Kask używany przez Oddziały Zwarte ORMO /domena publiczna/.
Rozwiń Metryka
| Podmiot udostępniający informację: | |
|---|---|
| Data utworzenia: | 0000-00-00 |
| Data publikacji: | 0000-00-00 |
| Osoba sporządzająca dokument: | |
| Osoba wprowadzająca dokument: | |
| Liczba odwiedzin: | 150711 |
